امام زمان در روایاتاخبار و روایات فراوانی در موضوعات مختلف معارف اسلامی و اصول عقاید، احکام، اخلاقیات و اجتماعیات وارد شده است، لیکن در کمتر موردی به اندازه موضوع حضرت ولی عصر (عجّل‌الله‌فرجه‌الشریف) روایت نقل شده است. احادیث مربوط به این باب، قسمت عمده‌ای از روایات را تشکیل می‌دهد و مهمتر این‌که نه تنها این روایات، در جوامع شیعه نقل شده بلکه در کتب حدیث اهل سنت نیز به طور مبسوط نقل شده است و نیز بعضی از آنان، مستقلاً کتابهایی به نام آن حضرت، تالیف نموده‌اند. از این رو روایات راجع به ایشان، متواتر و یا نزدیک به حد تواتر است. چه آنکه قطب‌های متخالف و جناحهای متضاد در عقائد در این موضوع هم‌نوا و هم‌آهنگ شده و روایات بسیاری را نقل کرده‌اند که در این‌جا به چند نمونه اشاره خواهیم کرد باشد که مورد خطاب «من مات و لم یعرف امام زمانه» نیاشیم. فهرست مندرجات۲ - روایت حضرت امام حسین ۳ - تحقق حکومت واحد جهانی ۳.۱ - روایت خاتم الانبیاء ۳.۲ - نتایج روایت ۴ - امام مهدی و رشد عقل و‌اندیشه ۵ - روایت حضرت امام صادق ۶ - وفور نعمت هنگام ظهور حضرت مهدی ۷ - پیشرفت کشاورزی و دامداری ۸ - مهدی و سنت از دیدگاه رسول الله ۹ - مشخصات حضرت مهدی ۱۰ - صفات حضرت مهدی ۱۱ - یاران حضرت مهدی ۱۲ - استعانت ۱۳ - پانویس ۱۴ - منبع ۱ - روایت رسول الله به حضرت فاطمهعلامه سید محسن امین از ابوسعید خدری نقل کرد که رسول الله به فاطمه (علیهما‌السّلام) فرمود: «یا بنیه انا اعطینا اهل البیت سبعا، لم یطعها احدٌ قبلنا، نبینا خیر الانبیاء و هو ابوک و وصینا خیر الاوصیا و هو بعلک و شهید ناخیر الشهدا و هم عم ابیک حمزه و منا من له جناحان خضیبان یطیربهما فی الجنه و هو ابن عمک جعفر و منا سبطا هذه الامه الذی یصلی خلفه عیسی بن مریم ثم ضرب بیده علی منکب الحسین فقال: من هذا ثلاثا؛ دخترم! هفت چیز به ما خاندان عطا شده است که به احدی پیش از ما داده نشده، نبی ما بهترین انبیاست که پدر توست و وصی ما بهترین اوصیاست که همسر توست و شهید ما بهترین شهید است که عموی پدر تو [[|حمزه]] است و آن کس که با دو بال رنگین در بهشت پرواز می‌کند از ماست و او عموزاده تو جعفر است و دو سبط این امت فرزندان تو حسن و حسین از مایند و سوگند به خدایی‌که جز او خدایی نیست مهدی این است که عیسی بن مریم پشت سر او نماز می‌خواند از ماست آنگاه دست بر شانه امام حسین زد و سه بار فرمود: مهدی (از) این است.» [۱]
امین، سیدمحسن، مجالس السنیه، ج۵، ص۵۲۳.
۲ - روایت حضرت امام حسینشیخ صدوق نقل کرده که امام حسین (علیه‌السّلام) فرمودند: «منا اثنا عشر مهدیا او لهم امیرالمؤمنین علی بن ابی‌طالب و آخر هم التاسع من ولدی و هو الامام القائم بالحق یحیی الله به الارض بعد موتها و تظهر به دین الحق علی الدین کله و لو کره المشرکون له غیبه یرتد فیها اقوام و یثبت علی الدین آخرون فیؤذون و یقال لهم متی هذا الوعدان کنتم صادقین اما ان الصابر فی غیبته علی الاذی و التکذیب کالمجاهد بالسیف بین یدی رسول الله (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم)؛ دوازده نفر مظاهر هدایت از مایند که اول آنان امیرالمؤمنین و آخر آنان، همین فرزند من، امامی‌است که حق را برپا خواهد داشت. خداوند زمین مرده را به وجود او زنده خواهد فرمود و در پرتو او دین حق را بر همه ادیان، غالب خواهد گردانید هر چند که کفار را خوش نیاید. برای او غیبتی است که اقوامی‌در آن دوران غیبت از دین برمی‌گردند و گروه‌هایی نیز در ایمان خود ثابت می‌مانند لیکن اینان مورد اذیت و آزار منکرین قرار می‌گیرند و به آنها گفته می‌شود اگر راست می‌گویید پس چه زمانی وعده ظهور، فرا می‌رسد. آگاه باشید کسی که در غیبت ولی عصر بر این آزارها و تکذیب‌ها صبر کند به منزله کسی است که با شمشیر در خدمت رسول الله جهاد کرده باشد». ۳ - تحقق حکومت واحد جهانیتشیّع، تحقق حکومت واحد جهانی را تحت رهبری امام غائب در آینده، امری ضروری می‌داند چنانکه روایات معتبر زیادی بر این امر دلالت دارند. ۳.۱ - روایت خاتم الانبیاءپیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) فرمود: «و الذی بعثنی بالحق بشیراً لو لم یبق من الدنیا الا یوم واحد یطول الله ذلک الیوم حتی یخرج منه ولدی المهدی (علیه‌السّلام) فینزل الله عیسی بن مریم فیصلی خلفه و تشرق الارض بنور ربها و یبلغ سلطانه المشرق و المغرب؛ سوگند به آن کسی که مرا برانگیخت تا مژده دهنده اسلام راستین بوده باشم اگر از عمر جهان جز یک روز باقی نمانده باشد خداوند همان یک روز را به‌اندازه‌ای طولانی گرداند تا فرزندم مهدی خروج کند، پس از خروج عیسی بن مریم به زمین فرود آید و در پشت سر وی نماز گذارد، آنگاه زمین با فروغ پروردگار خویش روشن شود و حکومت جهانی مهدی به شرق و غرب عالم برسد». ۳.۲ - نتایج روایت۱ـ ضرورت و قطعیت خروج و ظهور امام مهدی (عجّل‌الله‌فرجه‌الشریف)، لذا پیغمبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) یک افق روشن را نشان می‌دهد. ۲ ـ گسترش معنویت و رحمت و اشراف نور خدا بر سر جهان حضور پیامبران الهی و بیعت با مهدی (علیه‌السّلام) و برچیدن بساط ظلم. ۴ - امام مهدی و رشد عقل واندیشهقال رسول الله (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم): «اذا قام قائمنا وضع یده علی روءُس العباد فجمع به عقولهم و اکمل به اخلاقهم؛ امام مهدی (عجّل‌الله‌فرجه‌الشریف) به هنگام ظهور خویش، نیروهای عقلانی توده را تمرکز می‌دهد و خویهای نیکو و آرزوهای آنان را به کمال می‌رساند». یعنی ظهور امام مهدی (عجّل‌الله‌فرجه‌الشریف) در نهایت تکامل اندیشه و فکر و اخلاق و صفات روحی انسانها، قرار دارد و نیز در مرحله تکامل تاریخ، در دنباله ناکامی‌ها و شکست‌ها و ستم‌ها و بی‌عدالتی‌ها و فقر و بدبختی و دیکتاتوری و... بشر قرار گرفته، به تمام آنها پایان می‌دهد و یک زمینه روحی مناسب با قسط و عدل مطلق و صد در صد ایجاد می‌نماید. ۵ - روایت حضرت امام صادقامام صادق (علیه‌السّلام) می‌فرماید: «... لا یبقی فی الارض بقعه عبد فیها غیر الله؛ در سراسر گیتی سرزمینی نخواهد ماند که در آن غیر خدا پرستش شود» . ۶ - وفور نعمت هنگام ظهور حضرت مهدیگرفتاریها و قحطی‌ها و بدبختی‌ها و فقر و ناداری‌هایی که در دوران غیبت در گوشه و کنار جهان دیده می‌شود و زیاد در مطبوعات می‌خوانیم که در آفریقا و آمریکای لاتین و... انسانهایی از گرسنگی جان می‌دهند و اکثر ممالک دنیا با کمبود غذایی مواجهند در دولت مهدی (علیه‌السّلام) وجود نخواهد داشت. قال رسول الله (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم): «یکون فی امتی، المهدی تتنعم امتی فی زمانه نعیماً لم تتنعم مثله قط... ترسل السماء مدرارا و لم تدخر الارض شیئاً من نبات؛ مهدی (عجّل‌الله‌فرجه‌الشریف) در امت من خواهد بود، به هنگام ظهور آن حضرت آسمان، باران فراوان دهد و زمین، هیچ روئیدنی را در دل نگاه نمی‌دارد». این حدیث، نشان می‌دهد که در جامعه اسلامی‌به هنگام ظهور مهدی، وفور نعمت داریم و برکات آسمانها بر اهل زمین فرود آید. ۷ - پیشرفت کشاورزی و دامداریحدیثی که نام مهدی در آن است در مورد پیشرفت کشاورزی؛ قال رسول الله (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم): «یخرج فی آخر امتی المهدی یسقیه الله الغیث و تخرج الارض نباتها و یعطی المال و تکثر الماشیه؛ در آخر زمان مهدی ظهور می‌کند. خداوند زمین را با باران‌ها سودمند، سیراب می‌سازد و زمین، هم نباتات خود را بیرون می‌آورد و دامها زیاد می‌شود». ۸ - مهدی و سنت از دیدگاه رسول اللهعن جابر قال رسول الله (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم): «من کذب بالمهدی فقد کفر و من کفر ومن کذب بالدّجال فقد کذب؛ [۸]
ابن خلدون، عبدالرحمان، مقدمه ابن خلدون، ص۳۲۱.
هر کس مهدی را تکذیب کند کفر ورزیده و هر کس دجّال را تکذیب کند دروغ گفته است».۹ - مشخصات حضرت مهدی«عن علی (علیه‌السّلام) اَنَّه ذکر المهدی و قال: انه من ولد الحسین (علیه‌السّلام) و ذکر حیله قال رجل اجلی الجبین اقنی الانف ضحم البطن، اذیل الفخذین ابلج الثنا یا بفخذه الیُمنی شامه». «عن ابی سعید الخدری: قال: قال رسول الله (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم): المهدی منی، اجلی الجبهه، اقنی الانف یملا الارض قسط او عدلاً کما ملئت جورا و ظلماً و یملک سبع سنین؛ رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) فرمود: مهدی از من است و دارای پیشانی بلندی است و وسط بینی او کمی‌برآمده است، زمین را از عدل و داد پر می‌کند، هم چنانکه از ظلم و جور پر شده باشد و دوران حکومت او هفت سال خواهد بود». «عن جابر بن عبدالله انصاری؛ قال: قال رسول الله (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم): «المهدی من ولدی اسمه اسمی‌و کنیته کنیتی اشبه الناس بی خلقاً و خُلقاً یکون له غیبه و حیره یضّل فیها الامم یقبل کالشهاب الثاقب یملاها عدلاً و قسط کما ملئت جوراً و ظلما؛ رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) فرمود: «مهدی از فرزندان من است، نامش نام من و کنیه‌اش، کنیه من است، به سیرت و صورت از همه مردم به من شبیه تر است، برای او غیبت و نگرانی است که ملتها در آن گمراه شوند، ناگهان مانند تیر شهاب بیاید و زمین را از عدل و داد پر کند، هم چنانکه از ظلم و ستم پر شده باشد». قال رسول الله (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم): «المهدی منا اهل البیت رجل من امتی اشم الانف، یملا الارض عدلاً کما ملئت جورا؛ مهدی از اهل بیت من است. او مردی از امت من است. بین او قلمی‌و کشیده است، زمین را پر از عدل می‌کند همان طوری که از ستم پر شده است.» ۱۰ - صفات حضرت مهدیقال رسول الله (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم): «المهدی رجل ازج ابلج، یحبیء من الحجاز؛ ۱ـ ابروانی کشیده و بلند؛ ۲ـ گشاده‌روی نیکو؛ ۳ـ سیاه چشمی‌درشت و زیبا که از جانب حجاز ظهور می‌کند». [۱۵]
معجم الاحادیث، مؤسسه معارف اسلامی، امام مهدی (عجّل‌الله‌فرجه‌الشریف)، ج۱، ص۱۶۴.
البته احادیث در این مورد بسیار است که به علت ضیق وقت به تمامی‌آنها نمی‌توان اشاره کرد.۱۱ - یاران حضرت مهدیمعتّب، آزاد شده امام صادق (علیه‌السّلام) گفته است: شنیدم مولایم می‌فرماید: رسول الله فرموده است: پیامبری از پیامبران خدا، توسط قومش طرد گردید، او پناهنده به دیلم شد، مردم دیلم او را پناه دادند و یاری نموده و از او درخواست کردند که برای آنان دعا کند که خداوند عددشان را زیاد کند و قدرتشان را افزون فرموده بر دشمن غالب گرداند و زمین شهر آنها را از دستبرد دیگران نگاه دارد، و یجعل فیهم و منهم انصاراً للقائم المهدی من آل محمد(صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) و از خدا خواست که در برابر این احسان و عواطف، خداوند در میان آنها و از آنها، یارانی برای قائم آل محمد قرار دهد. ۱۲ - استعانتدر پایان نوشته ناچیز خود در مورد حضرت مهدی آل محمد (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) را با یک سلام به آستان رفیع آن باقیمانده سلسله امامت و ولایت و اداء یک شهادت، نسبت به ساحت قدس آن ولی اعظم الهی و اجداد طاهرین آن حضرت، و در آخر عرض ابتهال و تضرع و درخواست دستگیری و کمک از آن مظهر الطاف و فیض خدایی خاتمه می‌دهم و از تمام عزیزان می‌خواهم که با این عبد ضعیف، هم‌نوا شده و به محضر مبارک امام زمان (عجّل‌الله‌فرجه‌الشریف) خود صمیمانه عرض سلام نمایند و نیز مخلصانه آن شهادت پرافتخار و عقیدتی خود را اداء نموده و در آخر با همه وجود و از اعماق جان خود از آن ولی دوران بخواهند که از آنان دستگیری نموده و مشکلات معنوی و مادی آنان و همه جوامع اسلامی را رفع بفرماید. ۱۳ - پانویس
۱۴ - منبعسایت اندیشه قم، برگرفته از مقاله « امام زمان در روایات»، تاریخ بازیابی ۹۵/۳/۲۹. رده‌های این صفحه : امام زمان | امام شناسی | حکومت امام زمان | رشد فکری در دوران ظهور | کلام | مقالات اندیشه قم | مهدویت | ویژگی های امام زمان | یاران امام زمان
|